ငလ်င္ အႏၱရာယ္ ဒီ္လို ျပင္ဆင္ ကာကြယ္မယ္

ငလ်င္မလွဳပ္မီ

• စာအုပ္စင္၊ ပန္းကန္စင္ စတဲ့စင္ေတြ ကို နံရံ နဲ႕ အေသအခ်ာတြဲ ၍ခ်ည္ေႏွာင္ ထားရန္။ ေလးလံတဲ့ အရာ၀တၱဳေတြကို စင္ေတြရဲ႕ ေအာက္အဆင့္ မွာေရႊ႕ထားရန္။

• ကြဲေစတတ္တဲ့ အရာ၀တၳဳေတြကို ဘီရို သို႕မဟုတ္ အံဆြဲ ေအာက္ဆုံး အဆင့္ေတြမွာ ထားၿပီး အေသအျခာပိတ္ထားရန္။

• မွန္၊ ပန္းခ်ီကား၊ ဓါတ္ပုံ စတဲ့ နံရံမွာ ခ်ိတ္ထားတဲ့ အရာေတြကို အိပ္ယာ၊ လူထိုင္ေလ့ရွိတဲ့ ေနရာေတြက ေန အေ၀းကို ေရႊ႕ထားရန္။

• မ်က္ႏွာက်က္၊ နံရံ စသည္တို႕မွ မီးအိမ္၊ မီးေခ်ာင္းမ်ား ကို အေသအခ်ာ တင္းက်ပ္စြာ ခ်ည္ေႏွာင္ထားရန္၊ ခ်ဳပ္တန္း (ဘရက္ကက္) စသည္တို႕ျဖင့္ မေရြ႕ ႏိုင္ေစရန္ ျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ထားရန္။

• အႏၱရာယ္ရွိ ေစႏိုင္တဲ့ လွ်ပ္စစ္မီးႀကိဳး ၊ ဂတ္စ္ပိုက္လိုင္း ယိုစိမ့္ မွဳ႕ စသည္တို႕ ကို ႀကိဳတင္ ျပဳျပင္ထားရန္။

• ေရပူေပးတဲ့ စက္ကို နံရံမွာ ေသျခာ ကပ္ေနေစၿပီး ၾကမ္းျပင္ အထိ မူလီ စသည္တို႕ျဖင့္ ျပဳတ္မက်ေစရန္ ေဆာင္ရြက္ထားရန္။

• နံရံ၊ ၾကမ္းျပင္ စသည့္ ေနရာမ်ား တြင္ အက္ကြဲေၾကာင္း မ်ားရွိေနပါက ႀကိဳတင္ ျပဳျပင္ထားရန္။

• အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတတ္ ေသာအရည္ နဲ႕ ေပါက္ကြဲေစတတ္တဲ့ အရည္ ေတြ ထည့္ထားတဲ့ ပုလင္း၊ ဗူး စသည္ တို႕ကို ေသာ့တတ္ထားတဲ့ ေသတၱာ မ်ားအတြင္း ထည့္၍ ေဘးကင္းရာ ၾကမ္းျပင္ မွာ သိမ္းဆည္းရန္။

• အခန္းတိုင္း မွာ ဘယ္ေနရာ အလုံၿခံဳ ဆုံးလဲ ေသခ်ာ ေလ့လာသတ္မွတ္ ထားရန္။

• မိသားစု ၀င္အားလုံး ကို လွ်ပ္စစ္ မိန္းခလုပ္၊ ေရပိုက္၊ ဂတ္စ္ အ၀င္ ပိုက္လိုင္း စသည္တို႕ ကို မည္သို႕ ပိတ္ရမည္ ကို သိရွိေနေစရန္။

• မိသားစု ၀င္ ကေလးငယ္မ်ား ကိုပါ ၉၁၁ စသည့္ အေရးေပၚ ဖုန္းနံပါတ္မ်ား ကို မည္သို႕ ေခၚဆိုရမည္ ကို သင္ၾကားထားရန္။

• သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ အတြင္း အေထာက္အပံံ့ ျဖစ္ေစမည့္ (ဓါတ္မီး ႏွင့္ အပို ဘထၳရီမ်ား၊ ဘထၳရီ ျဖင့္ ဖြင့္သည့္ ေရဒီယို၊ အေရးေပၚသူနာျပဳ ေသတၱာ ႏွုင့္ အသုံးျပဳပုံ စာအုပ္၊ ေရ ႏွင့္ အေရးေပၚ အစားအေသာက္၊ သံဗူးေဖာက္တံ၊ လိုအပ္လွ်င္အသုံးျပဳရန္ ပိုက္ဆံ၊ ခိုင္မာ ထူထဲသည့္ ဖိနပ္) စသည္ တို႕ ကို ျပင္ဆင္ထားရန္။

• အကယ္ဤ မိသားစု၀င္ မ်ား တကြဲတျပားစီ ျဖစ္ ေနလွ်င္ အေရးေပၚ အခ်င္းခ်င္း ျပန္လည္ ဆက္သြယ္ရမည့္ အစီအစဥ္ မ်ား ခ်မွတ္တိုင္ပင္ထားရန္။

ငလွ်င္ လွဳပ္ေနခ်ိန္ (အေဆာက္အဦအတြင္း)

• မေရြ႕လ်ား ႏုိင္သည့္ ဘီရိုႀကီး မ်ား၊ နံရံမ်ား ေအာက္ေျခ မွာ အကာအကြယ္ယူပါ။ ကြဲေစႏိုင္ေသာ မွန္ျပဴတင္း ေပါက္မ်ား၊ မွန္အကာအရံ မ်ား အေ၀း သို႕တိမ္းေရွာင္ ေနပါ။

• အေဆာက္အဦ အတြင္းမွာပဲ ဆက္လက္ေနပါ။ ငလွ်င္ လွဳပ္စဥ္ အတြင္း အႏၱရာယ္ အရွိဆုံး လုပ္ေဆာင္မွဳ႕ ကေတာ့ အေဆာက္အဦ အတြင္းက ထြက္ခြာဖို႕ ႀကိဳးစားျခင္း ပဲျဖစ္တယ္။

ငလွ်င္ လွဳပ္ေနခ်ိန္ (အေဆာက္အဦျပင္ပ)

• ကြင္းျပင္ က်ယ္ သို႕မဟုတ္ ေနရာ က်ယ္က်ယ္ ရွိတဲ့ ေနရာ ကိုသြားေနပါ။ ၿပိဳက်ႏွုိင္တဲ့ အေဆာက္အဦေတြ၊ လမ္းမီးတိုင္ေတြ၊ သြယ္တန္းထားတဲ့ မီးႀကိဳး ေတြ နဲ႕ေ၀းရာမွာ ေနပါ။ အဲဒီေနရာမွာပဲ ငလွ်င္ လွဳပ္ျခင္း ရပ္တန္႕ၿပီးသည္ အထိ ေနပါ။

ငလွ်င္ လွဳပ္ေနခ်ိန္ (ေမာ္ေတာ္ကား ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္)

• အေဆာက္အဦ၊ သစ္ပင္၊ ဂုံးေက်ာ္တံတား၊ လွ်ပ္စစ္မီး ႀကိဳးမ်ား နဲ႕ ကင္းလြတ္ရာ ေနရာကို ရွာေဖြပါ။

• ေမာ္ေတာ္ကား ကို အလွ်င္ အျမန္ရပ္တန္႕၍ ေမာ္ေတာ္ယဥ္ မတြင္းမွာပဲ ဆက္လက္ေနရန္။

• ငလွ်င္ ရပ္တန္႕ သည့္ အခါတြင္မွ သတိေပးခ်က္ အတိုင္းလိုက္နာေဆာင္ရြက္ရန္။ တံတားမ်ား ၊ ဆင္ေျခေလွ်ာ မ်ား ငလွ်င္ လွဳပ္ေနစဥ္ အတြင္း ပ်က္စီး ၿပီး ျဖစ္ႏိုင္တယ္။

အိမ္ေမြး တိရိစာၦန္ မ်ားႏွင့္ ထိေတြ႕ဆက္ဆံျခင္း

• ငလွ်င္ လွဳပ္ၿပီးစ အခ်ိန္တြင္ အိမ္ေမြး တိရိစာၦန္မ်ား ဧ။္ အျပဳအမူ မ်ား ေျပာင္းလဲေကာင္း ေျပာင္းလဲေနႏွဳိင္တယ္။ ရန္လိုၿပီး တိုက္ခိုက္ ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေနႏိုင္တယ္။

• ေခြးမ်ား ကို ႀကိဳးခ်ည္ထားပါ သို႕မဟုတ္ ေလွာင္အိမ္၊ ၿခံ၀န္း အတြင္း ပိတ္ေလွာင္ထားရန္။

• အိမ္ေမြး တိရိစာၦန္မ်ား ကို အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္း မ်ား မွ လက္ခံ ထိမ္းသိမ္း မည္ မဟုတ္သည့္ အတြက္ ၄င္း တို႕ အတြက္ အစာေျခာက္၊ ေရ စသည္ တို႕ ကို ရက္အနည္းငယ္ စာ ျပင္ဆင္ေပး ထားရန္။

ငလွ်င္လွဳပ္ၿပီးခ်ိန္

• ငလွ်င္ အေသးကေလး မ်ား ေနာက္ဆက္ တြက္ လွဳပ္တတ္ျခင္းအတြက္ျပင္ဆင္ထားရန္။ အဆိုပါ ငလွ်င္ အေသးစား ကေလးမ်ား ေၾကာင့္ အပ်က္ အစီး မ်ားထပ္မံ ျဖစ္ေပၚတတ္ၿပီ နာရီပိုင္း မွ လႏွင့္ခ်ီ ၍ၾကာ ျမင့္တတ္ပါသည္။

• ထိခိုက္ ဒဏ္ရာရရွိသူမ်ား၊ အပ်က္အစီးမ်ားေအာက္ တြင္ ပိတ္မိေနသူမ်ား ကို မိမိတတ္ ႏိုင္သေလာက္ ကူညီ ေပးရန္။

• ဘတၳရီ ျဖင့္ ဖြင့္ရသည့္ ေရဒီယို၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား စသည္တို႕မွ အေရးေပၚ သတင္းထုတ္ျပန္မွဳ႕ကို နားေထာင္ပါ။

• အကူ အညီလိုအပ္မည့္ သက္ႀကီးရြယ္ အိုမ်ား၊ မသန္မစြမ္းမ်ား ႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား ရွိမရွိ ၾကည့္ပါ။

• ပ်က္စီး ေနသည့္ အေဆာက္အဦ အတြင္းမွ ထြက္ပါ။

• တယ္လီဖုန္း ကို အေရးေပၚ အေျခအေနမွသာ အသုံးျပဳပါ။

• ေရ မ်ား စိုစြတ္ ေနသည့္ အရာ မ်ား အား ေျခာက္ ေသြ႕ေစရန္ ရွင္းလင္း ေဆာင္ရြက္ရန္။

• ဘီရိုမ်ား၊ အံဆြဲ မ်ား အား သတိထား ၍ဖြင့္ ရန္။

• အပ်က္အစီး မ်ား အား စစ္ေဆးပါ။ မီးခိုးထြက္ ေနသည္မ်ား ကိုအထူး သတိထားပါ။ အပ်က္ အစီးမ်ား မွ မီးအခ်ိန္မေရြး ေတာက္ေလာင္ ႏိုင္သည္ ကို သတိျပဳပါ။

• ဂတ္စ္ ပိုက္လိုင္းမ်ား ယိုစိမ့္ ေနမွဳ႕ ရွိမရွိ စစ္ေဆးပါ၊ အကယ္ဤ ဂတ္စ္ အနံ႕ရပါက ပိုက္လို္င္း ကို ပိတ္ပါ။ မီးဖိုျခင္း၊ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ား အသုံး ျပဳျခင္း ကို ေရွာင္က်ဥ္ပါ။ မိုဘိုင္း ဖုန္း မ်ား ကိုပင္ အသုံးမျပဳႏွင့္။ (မိုဘိုင္းဖုန္း လွုိင္းမ်ား မွ မီးေတာက္ေလာင္ေစရန္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ႏိုင္သည္ ကို သတိခ်ပ္ပါ)။ ေပါက္ၿပဲ ေနသည့္ လွ်ပ္စစ္မီးႀကိဳးမ်ား အေ၀း မွ ေနပါ။ မိန္းခလုပ္ သို႕မဟုတ္ ဆားကစ္ ဘရိတ္ကာ ကို ပိတ္လိုက္ပါ။ အကယ္၍ ေရပိုက္ လိုင္းမ်ား ေပါက္ေနပါက အိမ္သာ ကို အသုံးမျပဳပါ ႏွင့္၊ ဘုံဘိုင္ မွေရ ကို ေသာက္ျခင္း မွ ေရွာင္က်ဥ္ပါ။ အေရးေပၚအေျခအေန အတြက္ သိမ္းထားတဲ့ ေရကို ေသာက္ပါ၊ ေရခဲမ်ား မွ အပိုေသာက္ေရ အတြက္ အသုံးျပဳပါ။

မွတ္ခ်က္။ ။ Federal Emergency Management Agency (FEMA) မွ ထုတ္ျပန္သည့္ What can I do to prepare for an earthquake? (Created by Bill Haneberg) ကို ဆီေလ်ာ္ ေအာင္ ျပန္ဆိုပါ သည္။ သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္ ႏွင့္ ရင္ဆိုင္ သည့္အခါတြင္ အေထာက္အပံ့ အနည္းငယ္မွ် ျဖစ္သည္ဆိုလွ်င္ပင္ အားထုတ္ရက်ိဳး နပ္ပါၿပီ။

Cartoons by Jan Thomas

ဘာသာျပန္သူ Anasian Tour Operator