မၾကာေသးခင္ ရက္ပုိင္းအတြင္းက ျပည္တြင္းက မိတ္ေဆြတဦးနဲ႔ စကားေျပာျဖစ္ပါတယ္။ သူက အႏုပညာ အသုိင္းအဝုိင္းက ျဖစ္ပါတယ္။ သူနဲ႔စကားေျပာျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္းေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ အဲဒီအထဲမွာ မ်ားမ်ားေျပာျဖစ္တဲ့ ကိစၥကေတာ့ အရက္ အေၾကာင္းက ပိုမ်ားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အရက္ေတြ ဘယ္လိုခ်က္သလဲ၊ ဘယ္လိုသိုေလွာင္သလဲ၊ ဘယ္လိုျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်သလဲ စသျဖင့္ စံုနဖာစီ ေျပာဆိုေဆြးေႏြး ျဖစ္ၾကပါတယ္။
အရက္အေၾကာင္း ေျပာျဖစ္သြားတာကလည္း ဒီလုိပါ။ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ေနာက္ပုိင္း အရြယ္မတုိင္ခင္ အရက္နဲ႔ အသက္ဆံုးရံႈးခဲ့ရတဲ့ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြ ပိုမ်ားလာတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ ေစာေစာစီးစီး ကြယ္လြန္ခဲ့ၾကတဲ့ သက္လတ္ပုိင္း အရြယ္ေကာင္း စာေပနဲ႔ အႏုပညာသည္မ်ား အေၾကာင္းကို ေျပာရင္းေျပာရင္းနဲ႔ အရက္စက္႐ံုေတြ အရက္ကို ဘယ္လိုခ်က္ၾကသလဲ ဆိုတာကေန စတယ္လို႔ ဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။
မိတ္ေဆြက သူ႔အေတြ႔အႀကံဳကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ တခါက ကိစၥတခုနဲ႔ ဆက္စပ္လို႔ အရက္ခ်က္စက္႐ံုတခုကို ေရာက္သြားပါတယ္တဲ့။ ပထမဆံုး ေတြ႔ရတာကေတာ့ အရက္ခ်က္စက္႐ံုဟာ လယ္ကြင္းထဲမွာ ျဖစ္သလို ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦ ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ အရက္စက္႐ုံရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာေတာ့ မိုးရြာအစို၊ ေနပူအေျခာက္ အပံုလုိက္ႀကီး ထားထားတဲ့ ထန္းလွ်က္ပံုႀကီး ရိွေနတာကို ျမင္ရပါတယ္။ ယင္ေကာင္ေတြ တေလာင္းေလာင္း ျဖစ္ေနသလို ထန္းလွ်က္ပုပ္နံ႔လိုလို အနံ႔ႀကီးကိုလည္း ရွဴေနရပါတယ္။ ေနာက္ျမင္ကြင္းတခုကေတာ့ အရက္ခ်က္စက္႐ံုကို ဓာတ္ေျမၾသဇာ လာေရာင္းတဲ့ လွည္းတန္းႀကီးက မ်က္ေစ့တဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာ အိတ္ေတြက်ေတာ့ မိုးရြာရင္ မိုးစိုမွာစိုးလို႔ အမိုးအကာနဲ႔ ထားပါသတဲ့။
အရက္ခ်က္တဲ့ စက္႐ံုအတြင္းဘက္ကို ဝင္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အလြန္စိတ္ပ်က္စရာ ျမင္ကြင္းကေတာ့ အရက္ဆီ ေပါင္းခံေနေနတဲ့ ဧရာမ သံကန္ႀကီးေတြထဲကို ဓာတ္ေျမၾသဇာ အိတ္ေတြဖြင့္ၿပီး ေျဖာကနဲေျဖာကနဲ ေလာင္းထဲ့ေနတာပါပဲ။ ဓာတ္ေျမၾသဇာဆိုတာ စုိက္ပ်ဳိးေရး အတြက္သံုးတဲ့ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းေတြပါ။ လူေသာက္မယ့္ အရက္ကို ခ်က္တဲ့ေနရာမွာ ေပါေပါေလာေလာ သံုးေနတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ ေကာင္းႏုိင္မယ္ မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အရက္စက္႐ံုက တာဝန္ရိွတဲ့သူကေတာ့ သူတို႔စက္႐ံုက ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ အရက္ဆီဟာ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေၾကာင္း၊ ဘယ္ေလာက္ျပင္းအား ရိွေၾကာင္း ရွင္းျပေနပါေသးတယ္။
ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ ျပင္းအားျမင့္ အရက္ဆီကို ေစ်းကြက္မတင္ခင္ ဂိုေဒါင္ထဲမွာ ၂ လေလာက္ ထားရပါတယ္။ အရက္မွာ ပါေနတဲ့ အဆိပ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ေတြ အခိုးျပန္သြားေစဖို႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ လျပည့္သြားတဲ့ အခါက်မွ ေရ ၅ ဆ ေရာၿပီး ပုလင္းသြတ္ တံဆိပ္လွလွေလးေတြ ကပ္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒါေတြ ၿပီးရင္ေတာ့ ဆိုင္တင္ေရာင္း႐ံုပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းကြက္ေတာင္းဆိုမႈက ျမင့္မားေနတဲ့အတြက္ အရက္ဆီကို ဂိုေဒါင္ထဲမွာ ဘယ္ေတာ့မွ ၂ လၾကာေအာင္အထိ မထားဘဲ ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာ ေစ်းကြက္ထဲကို တင္သြင္းေလ့ ရိွတယ္လို႔လည္း သိရျပန္ပါတယ္။
အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို ၃-၄ ႏွစ္ ဆက္တုိက္္ေသာက္ေနတဲ့ သူေတြဟာ အသည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရာဂါတခုခု ရၾကပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ဓာတ္ေျမၾသဇာကို သံုးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ ဓာတ္ေျမၾသဇာဆိုတာ အက္စစ္တမ်ဳိးပါ။ လိုအပ္တာထက္ ပိုသံုးရင္ စပါးပင္ေတြေတာင္ ေသႏုိင္တဲ့အထိ ျပင္းအား ရိွပါတယ္။ အႏုပညာသည္၊ ေလာကမွာ တခ်ဳိ႔ေသာ အရြယ္ေကာင္း လူလတ္ပုိင္းေတြဟာ မနက္ ၉ နာရီ၊ ၁ဝ နာရီေလာက္ကတည္းက စေသာက္ၾကပါတယ္။ ညအိပ္ရာဝင္မွ အေသာက္ကို ရပ္ပါတယ္။ အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို မနက္ကတည္းက ေသာက္သူေတြဟာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေသဆံုးၾကပါတယ္။ တေလာက နာမည္ႀကီး စာေပသမားတဦး အရြယ္ေကာင္းတုန္းမွာ ဆံုးပါးသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါလည္း အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို ဆက္တုိက္ေသာက္လို႔ ျဖစ္တာလို႔ မိတ္ေဆြက ရွင္းျပပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံက စာေပေလာကနဲ႔ အႏုပညာသည္ေလာကမွာ အရက္ေသာက္တာ အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ အေတာ္မ်ားမ်ား ေသာက္တတ္ၾကတဲ့သူေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုေခတ္တုန္းကဆိုရင္ စာေရးဆရာႀကီး ေသာ္တာေဆြဟာ အရက္နဲ႔ပတ္သက္ရင္ နာမည္ႀကီးတဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ “ဘရန္ဒီတခြက္ဆိုတဲ့” ဟာသဝတၴဳတိုနဲ႔ စာေပေလာကထဲ စေရာက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ အရက္အေၾကာင္း လူóကိက္ေအာင္ အဖြဲ႔အႏြဲ႔ေတြနဲ႔ ေရးတတ္လြန္းလို႔ ဆရာမႀကီး လူထုေဒၚအမာကေတာင္ “ကိုေဆြ … လူငယ္ေတြ အရက္မေသာက္ ေသာက္တတ္ေအာင္ သင္ေပးသလို ျဖစ္ေနတယ္” လို႔ ေထာက္ျပဆံုးမခဲ့ဖူးပါတယ္။ ထားပါေတာ့။ ဆိုလိုခ်င္တာက ဒီလိုပါ။
ဆရာ ေသာ္တာေဆြဟာ ငယ္ရြယ္စဥ္က အရက္ေသာက္ၾကမ္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ မေသခဲ့ပါဘူး။ အသက္ႀကီးမွ ဆံုးသြားခဲ့တာပါ။ ဆရာေသာ္တာေဆြတို႔နဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ နာမည္ႀကီး စာေရးဆရာတဦး အရက္ေၾကာင့္ ေစာေစာစီးစီး ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ရိွဖူးပါတယ္။ အရက္မူးေနတုန္း အင္းလ်ားကန္မွာ ေရနစ္ၿပီး ဆံုးသြားခဲ့တာပါ။ အဲဒီေခတ္တုန္းက အရက္ေတြက သတ္မွတ္ထားတဲ့ နည္းစနစ္ေတြအတုိင္း ခ်က္လုပ္ခဲ့တဲ့ အရက္ေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြ လိႈင္လိႈင္ထည့္ၿပီး ခ်က္ခဲ့တဲ့ အရက္ေတြေတာ့ ျဖစ္ဟန္မတူပါဘူး။
တခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာျပည္မွာ အေသာက္မ်ားခဲ့တဲ့ နာမည္ႀကီး အရက္ေတြကေတာ့ မႏၱေလးရမ္နဲ႔ ဘီအီးဒီစီိလို႔ ေခၚတဲ့ အရက္ျဖဴေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တင္လဲျဖဴတို႔၊ အိုးဘရမ္ဒီတို႔၊ ေမာ့ဝီစကီတို႔လည္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အရက္ေသာက္တာမ်ားရင္ အႏၱရာယ္ရိွတယ္ဆိုတာ လူတုိင္းနားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ အရက္ေတြကို ထုတ္လုပ္တဲ့ ေခတ္တုန္းက သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဆင့္အတန္း၊ စံခ်ိန္အတုိ္င္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကတာမို႔လို႔ နည္းနည္းေတာ့ ခံသာေသးတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။
တျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာ အရက္ခ်က္တဲ့အခါ စနစ္တက် ခ်က္ၾကပါတယ္။ အဲသလို စနစ္က်ဖို႔ကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ တာဝန္ရိွ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလည္း ရိွပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ Food security လို႔ေခၚတဲ့ စားသုံုးကုန္လံုၿခံဳေရးကို အၿမဲမ်က္ေခ်မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးတဲ့ စနစ္ရိွေနပါတယ္။ ဥပမာ တခုေလာက္ တင္ျပရရင္ စေကာ့တလန္မွာ နာမည္ႀကီး စေကာ့ဝီစကီေတြ ခ်က္ပါတယ္။ ခ်က္တဲ့အခါမွာလည္း အုပ္စပါးတို႔၊ ဘာလီစပါးတို႔ကို သံုးပါတယ္။ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြ မသံုးပါ။ မသံုးရပါ။ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းလို႔ ေျပာရမယ့္ဟာ တခုကေတာ့ “ယိစ္” လုိ႔ေခၚတဲ့ တေဆးတမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ယိစ္ကလည္း တကယ္ဆိုရင္ သဘာဝဓာတု ပစၥည္းပါ။ သဘာဝမိႈ တမ်ဳိးပါ။ ၿပီးေတာ့ အလြန္သန္႔ရွင္းတဲ့ သန္႔စင္ထားတဲ့ မိုးေရကို အသံုးျပဳၿပီး ခ်က္ပါတယ္။ ႀကံဳရာေရပုိက္က၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းက၊ ေရတြင္းက ေရေတြနဲ႔ အရက္ကို ခ်က္လုပ္ျခင္း မျပဳပါဘူး။
ျမန္မာျပည္မွာလို ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြထဲ့ၿပီး ခ်က္လို႔ကေတာ့ တရားစြဲခံရလို႔ ေပးေလ်ာ္ရတာမ်ားလြန္းလို႔ ကုမၸဏီျပဳတ္ၿပီး ေထာင္ေတာင္က်ပါဦးမယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ အရက္ခ်က္ဖို႔ လုိင္စင္ကလည္း လာဘ္ထိုးလုိက္ရင္ လြယ္လြယ္နဲ႔ ရေနပါတယ္။ အရက္ကို စည္းစနစ္တက် ခ်က္မခ်က္ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ စနစ္ဇယား မရိွေတာ့ ခ်က္ခ်င္သလို ခ်က္ေနၾကတာပါ။ အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို ေန႔တဓူဝ ေသာက္ေနမွေတာ့ ေရာဂါရၿပီး ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေသတာ မဆန္းပါဘူး။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ မေသေတာင္ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္တန္းေလာက္ ျဖစ္လာရင္ အသည္းကို ထိခုိက္လာတာမ်ားလို႔ သူမ်ားထက္အရင္ သြားရဖို႔ မ်ားပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ အရက္ေတြက အရည္အေသြးလည္း မမွန္၊ အဆိပ္အေတာက္ေတြကလည္း အမ်ားအျပား အရက္ထဲမွာ က်န္ေနေသးေတာ့ အရက္ေသာက္မ်ားရင္ အသက္တိုတာ အမွန္ပါပဲ။ အရက္အေၾကာင္း နည္းနည္းေလာက္ ဇာခ်ဲ႕ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။ စေကာ့တလန္က ထုတ္လုိက္တဲ့ ဝီစကီေတြအေၾကာင္းပါ။ သာမန္ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ေရာင္းခ်တဲ့ ဝီစကီေတြဟာ စက္႐ံုက ထုတ္ၿပီးတာနဲ႔ သစ္သားစည္ႀကီးေတြမွာ ထဲ့ပါတယ္။ ပုလင္းမသြတ္ေသးပါဘူး။ အဲဒီ စည္ႀကီးေတြကို တႏွစ္ေလာက္ ဂိုေဒါင္ထဲမွာ သိမ္းထားပါတယ္။ အရက္ကို ဓာတ္ေျမၾသဇာလို ဓာတုေဗဒပစၥည္း မပါဘဲ သဘာဝအတုိင္း ခ်က္တာေတာင္ အရက္ထဲမွာ လူကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ Toxic လို႔ေခၚတဲ့ အဆိပ္ဓာတ္ေတြ က်န္ရိွေနပါေသးတယ္။ အဲဒါေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ အရက္ကို ဂိုေဒါင္ထဲမွာ သိမ္းထားရပါတယ္။ အဲဒီ အဆိပ္ဓာတ္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အေငြ႔ပ်ံၿပီး ေလထုထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရက္မွန္သမွ် ေစ်းေပါသည္ျဖစ္ေစ၊ ေစ်းႀကီးသည္ျဖစ္ေစ လူကိုအဆိပ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ဟာ က်န္ေနပါေသးတယ္။ အနည္းဆံုး တႏွစ္ေလာက္ သိမ္းထားရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ သစ္သားစည္ႀကီးေတြထဲမွာ ႏွစ္ၾကာၾကာ သိမ္းထားတဲ့ အရက္အမ်ဳိးအစားဟာ အဆိပ္ဓာတ္ေတြ ပိုေလွ်ာ့သြားပါတယ္။ ႏွစ္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် တန္ဖိုးႀကီးလာပါတယ္။ ပုလင္းသြတ္ၿပီးမွ ဆက္သိမ္းထားရင္ အဆိပ္ဓာတ္ေတြဟာ ေလထုထဲကို အေငြ႔ပ်ံၿပီး မတက္ႏုိင္ေတာ့လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ စေကာ့တလန္က ထုတ္လုပ္တဲ့ ဝီစကီေတြမွာ ၁၂ ႏွစ္အထိ ၾကာေအာင္ သစ္သားစည္ႀကီးေတြထဲမွာ သိမ္းထားၿပီးမွ ပုလင္းသြတ္တဲ့ အရက္ေတြက ေစ်းပိုေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါ အမ်ဳိးအစား အေပၚမူတည္ၿပီး ၁၂ ႏွစ္၊ ၁၆ ႏွစ္၊ ၁၈ ႏွစ္၊ ၂ဝ ႏွစ္၊ ၂၅ ႏွစ္ စသျဖင့္ ရိွၾကပါတယ္။
အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ေတြ ေလ်ာ့ပါးသထက္ ေလ်ာ့ပါးလာလို႔ ေသာက္တဲ့အခါမွာ လူကို ဥပါဒ္ေပးတဲ့ႏႈန္း ေလ်ာ့လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သက္တမ္းရင့္ အရက္ဆိုၿပီး ေသာက္ခ်င္သလို ေသာက္ေနရင္လည္း အသည္းေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါမျဖစ္ႏုိ္င္ဘူးလို႔ ဆိုလုိတာ မဟုတ္ပါ။ ဝီစကီထက္ အဆိပ္အေတာက္နည္းတဲ့ အရက္က ေဗာ့ဒကာလို႔ ေခၚတဲ့ အရက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွား၊ ဖင္လန္၊ ပိုလန္၊ ဆီြဒင္နဲ႔ ဆိုဗီယက္႐ုရွား ခြဲထြက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေရာင္းအားအေပၚ မူတည္ၿပီး လြယ္လြယ္ခ်က္၊ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ေရာင္းၾကလို႔ အခု ႐ုရွားႏုိင္ငံမွာ ေဗာ့ဒကာ အေပါစား ေသာက္ၾကတဲ့သူေတြ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္မွာ ေသဆံုးတဲ့ႏႈန္း မ်ားလာေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အရက္ေသစာထဲမွာ အဆိပ္အေတာက္ အနည္းဆံုးကေတာ့ ဝုိင္အရက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝုိင္အရက္ဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ တင္သြင္းတာမို႔ အေရွ႕တုိင္း ႏုိင္ငံေတြမွာ ေစ်းႀကီးပါတယ္။ ဆင္းရဲသူေတြ ဝယ္ယူေသာက္သံုးဖို႔ မတတ္ႏိုင္ၾကပါ။ ဝုိင္အရက္ဟာ အဆိပ္အေတာက္ နည္းတယ္ဆိုေပယ့္ သူ႔ကိုလည္း စိတ္ႀကိဳက္ေသာက္ခ်င္သလို ေသာက္ရင္ေတာ့ လူကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။
အုပ္ခ်ဳပ္သူ စစ္အစိုးရဟာ ျမန္မာျပည္က အရက္ကုမၸဏီေတြ အရက္ခ်က္စက္႐ံုေတြကို ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဏာပုိင္ေတြက ပုိက္ဆံရတိုင္း ဒီအတုိင္း လႊတ္ထားေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ စားသံုးသူေတြ ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။ စားေသာက္ကုန္ လုပ္ငန္းအားလံုးကို စနစ္တက် ျဖစ္လာေစဖို႔ နည္းနာေတြ၊ ဥပေဒသေတြ ရိွဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ တေလာတုန္းကလည္း လက္ဖက္ေတြမွာ ဆိုးေဆးေတြ ပါတယ္ဆိုၿပီး လက္ဖက္တံဆိပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရာင္းခ်ခြင့္ အပိတ္ခံရပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ငပိေတြလည္း ဆိုးေဆးပါတယ္လို႔ ၾကားရျပန္ပါတယ္။
အရက္ကိစၥကိုေတာ့ စစ္အစိုးရက ဘာမွမေျပာဘဲ၊ အေရးမယူဘဲ ရိွေနေသးတယ္ဆိုေတာ့ မဟုတ္မွလြဲေရာ အရက္ကုမၸဏီေတြမွာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ သူတို႔ေဆြမ်ဳိးေတြ ရွယ္ယာပါထားလို႔ပဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အရက္နဲ႔ ေသခဲ့ရတဲ့ စာေပနဲ႔ အႏုပညာ ေလာကက လူလတ္ပုိင္း အရြယ္ေကာင္းေတြကို ပမာထား ေျပာရတာကေတာ့ ျမင္လြယ္ေအာင္၊ သိသာေအာင္ တင္ျပရတာပါ။ သာမန္လက္လုပ္လက္စားေတြ အရြယ္မတုိင္ခင္မွာ ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔ခ်က္တဲ့၊ စိတ္မခ်ရတဲ့ အရက္ဆိုးေတြကို ေသာက္သံုးၾကလို႔ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ တႏွစ္တႏွစ္ ဘယ္ေလာက္ ေသေနရတယ္ဆိုတာ ခန္႔မွန္းၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ အရက္ေရာင္းခ်ျခင္းဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတာေနတာ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ခ်ရၿပီး စနစ္တက်ရိွတဲ့ အရက္ခ်က္လုပ္ျခင္း မဖြံ႔ၿဖိဳးေသးဘူး ဆိုတာကိုလည္း ျမင္ေနရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တဖက္မွာ ၾကည့္လုိက္ျပန္ေတာ့လည္း ဓာတ္ေျမၾသဇာလို ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြကို သံုးၿပီး အျမန္ခ်က္၊ အျမန္ေရာင္းတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ စေကာ့တလန္က ဝီစကီခ်က္သူေတြေတာင္ လုိက္မမီေအာင္ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေနပါတယ္။
မိတ္ေဆြက သူ႔အေတြ႔အႀကံဳကို ျပန္ေျပာျပပါတယ္။ တခါက ကိစၥတခုနဲ႔ ဆက္စပ္လို႔ အရက္ခ်က္စက္႐ံုတခုကို ေရာက္သြားပါတယ္တဲ့။ ပထမဆံုး ေတြ႔ရတာကေတာ့ အရက္ခ်က္စက္႐ံုဟာ လယ္ကြင္းထဲမွာ ျဖစ္သလို ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦ ျဖစ္ပါတယ္တဲ့။ အရက္စက္႐ုံရဲ႕ အျပင္ဘက္မွာေတာ့ မိုးရြာအစို၊ ေနပူအေျခာက္ အပံုလုိက္ႀကီး ထားထားတဲ့ ထန္းလွ်က္ပံုႀကီး ရိွေနတာကို ျမင္ရပါတယ္။ ယင္ေကာင္ေတြ တေလာင္းေလာင္း ျဖစ္ေနသလို ထန္းလွ်က္ပုပ္နံ႔လိုလို အနံ႔ႀကီးကိုလည္း ရွဴေနရပါတယ္။ ေနာက္ျမင္ကြင္းတခုကေတာ့ အရက္ခ်က္စက္႐ံုကို ဓာတ္ေျမၾသဇာ လာေရာင္းတဲ့ လွည္းတန္းႀကီးက မ်က္ေစ့တဆံုး ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာ အိတ္ေတြက်ေတာ့ မိုးရြာရင္ မိုးစိုမွာစိုးလို႔ အမိုးအကာနဲ႔ ထားပါသတဲ့။
အရက္ခ်က္တဲ့ စက္႐ံုအတြင္းဘက္ကို ဝင္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အလြန္စိတ္ပ်က္စရာ ျမင္ကြင္းကေတာ့ အရက္ဆီ ေပါင္းခံေနေနတဲ့ ဧရာမ သံကန္ႀကီးေတြထဲကို ဓာတ္ေျမၾသဇာ အိတ္ေတြဖြင့္ၿပီး ေျဖာကနဲေျဖာကနဲ ေလာင္းထဲ့ေနတာပါပဲ။ ဓာတ္ေျမၾသဇာဆိုတာ စုိက္ပ်ဳိးေရး အတြက္သံုးတဲ့ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းေတြပါ။ လူေသာက္မယ့္ အရက္ကို ခ်က္တဲ့ေနရာမွာ ေပါေပါေလာေလာ သံုးေနတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ ေကာင္းႏုိင္မယ္ မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အရက္စက္႐ံုက တာဝန္ရိွတဲ့သူကေတာ့ သူတို႔စက္႐ံုက ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ အရက္ဆီဟာ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းေၾကာင္း၊ ဘယ္ေလာက္ျပင္းအား ရိွေၾကာင္း ရွင္းျပေနပါေသးတယ္။
ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ ျပင္းအားျမင့္ အရက္ဆီကို ေစ်းကြက္မတင္ခင္ ဂိုေဒါင္ထဲမွာ ၂ လေလာက္ ထားရပါတယ္။ အရက္မွာ ပါေနတဲ့ အဆိပ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ေတြ အခိုးျပန္သြားေစဖို႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ လျပည့္သြားတဲ့ အခါက်မွ ေရ ၅ ဆ ေရာၿပီး ပုလင္းသြတ္ တံဆိပ္လွလွေလးေတြ ကပ္တဲ့ အလုပ္ေတြ လုပ္ရပါတယ္။ အဲဒါေတြ ၿပီးရင္ေတာ့ ဆိုင္တင္ေရာင္း႐ံုပဲလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေစ်းကြက္ေတာင္းဆိုမႈက ျမင့္မားေနတဲ့အတြက္ အရက္ဆီကို ဂိုေဒါင္ထဲမွာ ဘယ္ေတာ့မွ ၂ လၾကာေအာင္အထိ မထားဘဲ ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာ ေစ်းကြက္ထဲကို တင္သြင္းေလ့ ရိွတယ္လို႔လည္း သိရျပန္ပါတယ္။
အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို ၃-၄ ႏွစ္ ဆက္တုိက္္ေသာက္ေနတဲ့ သူေတြဟာ အသည္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရာဂါတခုခု ရၾကပါတယ္။ အဓိကေတာ့ ဓာတ္ေျမၾသဇာကို သံုးတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ။ ဓာတ္ေျမၾသဇာဆိုတာ အက္စစ္တမ်ဳိးပါ။ လိုအပ္တာထက္ ပိုသံုးရင္ စပါးပင္ေတြေတာင္ ေသႏုိင္တဲ့အထိ ျပင္းအား ရိွပါတယ္။ အႏုပညာသည္၊ ေလာကမွာ တခ်ဳိ႔ေသာ အရြယ္ေကာင္း လူလတ္ပုိင္းေတြဟာ မနက္ ၉ နာရီ၊ ၁ဝ နာရီေလာက္ကတည္းက စေသာက္ၾကပါတယ္။ ညအိပ္ရာဝင္မွ အေသာက္ကို ရပ္ပါတယ္။ အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို မနက္ကတည္းက ေသာက္သူေတြဟာ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေသဆံုးၾကပါတယ္။ တေလာက နာမည္ႀကီး စာေပသမားတဦး အရြယ္ေကာင္းတုန္းမွာ ဆံုးပါးသြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါလည္း အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို ဆက္တုိက္ေသာက္လို႔ ျဖစ္တာလို႔ မိတ္ေဆြက ရွင္းျပပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံက စာေပေလာကနဲ႔ အႏုပညာသည္ေလာကမွာ အရက္ေသာက္တာ အဆန္းမဟုတ္ပါဘူး။ အေတာ္မ်ားမ်ား ေသာက္တတ္ၾကတဲ့သူေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုေခတ္တုန္းကဆိုရင္ စာေရးဆရာႀကီး ေသာ္တာေဆြဟာ အရက္နဲ႔ပတ္သက္ရင္ နာမည္ႀကီးတဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ “ဘရန္ဒီတခြက္ဆိုတဲ့” ဟာသဝတၴဳတိုနဲ႔ စာေပေလာကထဲ စေရာက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ၾကားဖူးပါတယ္။ အရက္အေၾကာင္း လူóကိက္ေအာင္ အဖြဲ႔အႏြဲ႔ေတြနဲ႔ ေရးတတ္လြန္းလို႔ ဆရာမႀကီး လူထုေဒၚအမာကေတာင္ “ကိုေဆြ … လူငယ္ေတြ အရက္မေသာက္ ေသာက္တတ္ေအာင္ သင္ေပးသလို ျဖစ္ေနတယ္” လို႔ ေထာက္ျပဆံုးမခဲ့ဖူးပါတယ္။ ထားပါေတာ့။ ဆိုလိုခ်င္တာက ဒီလိုပါ။
ဆရာ ေသာ္တာေဆြဟာ ငယ္ရြယ္စဥ္က အရက္ေသာက္ၾကမ္းခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ မေသခဲ့ပါဘူး။ အသက္ႀကီးမွ ဆံုးသြားခဲ့တာပါ။ ဆရာေသာ္တာေဆြတို႔နဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ နာမည္ႀကီး စာေရးဆရာတဦး အရက္ေၾကာင့္ ေစာေစာစီးစီး ကြယ္လြန္ခဲ့တာ ရိွဖူးပါတယ္။ အရက္မူးေနတုန္း အင္းလ်ားကန္မွာ ေရနစ္ၿပီး ဆံုးသြားခဲ့တာပါ။ အဲဒီေခတ္တုန္းက အရက္ေတြက သတ္မွတ္ထားတဲ့ နည္းစနစ္ေတြအတုိင္း ခ်က္လုပ္ခဲ့တဲ့ အရက္ေတြ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြ လိႈင္လိႈင္ထည့္ၿပီး ခ်က္ခဲ့တဲ့ အရက္ေတြေတာ့ ျဖစ္ဟန္မတူပါဘူး။
တခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာျပည္မွာ အေသာက္မ်ားခဲ့တဲ့ နာမည္ႀကီး အရက္ေတြကေတာ့ မႏၱေလးရမ္နဲ႔ ဘီအီးဒီစီိလို႔ ေခၚတဲ့ အရက္ျဖဴေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တင္လဲျဖဴတို႔၊ အိုးဘရမ္ဒီတို႔၊ ေမာ့ဝီစကီတို႔လည္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ အရက္ေသာက္တာမ်ားရင္ အႏၱရာယ္ရိွတယ္ဆိုတာ လူတုိင္းနားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ အရက္ေတြကို ထုတ္လုပ္တဲ့ ေခတ္တုန္းက သတ္မွတ္ထားတဲ့ အဆင့္အတန္း၊ စံခ်ိန္အတုိ္င္း ထုတ္လုပ္ခဲ့ၾကတာမို႔လို႔ နည္းနည္းေတာ့ ခံသာေသးတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။
တျခားတုိင္းျပည္ေတြမွာ အရက္ခ်က္တဲ့အခါ စနစ္တက် ခ်က္ၾကပါတယ္။ အဲသလို စနစ္က်ဖို႔ကိုလည္း ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ တာဝန္ရိွ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားလည္း ရိွပါတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ Food security လို႔ေခၚတဲ့ စားသုံုးကုန္လံုၿခံဳေရးကို အၿမဲမ်က္ေခ်မျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးတဲ့ စနစ္ရိွေနပါတယ္။ ဥပမာ တခုေလာက္ တင္ျပရရင္ စေကာ့တလန္မွာ နာမည္ႀကီး စေကာ့ဝီစကီေတြ ခ်က္ပါတယ္။ ခ်က္တဲ့အခါမွာလည္း အုပ္စပါးတို႔၊ ဘာလီစပါးတို႔ကို သံုးပါတယ္။ ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြ မသံုးပါ။ မသံုးရပါ။ ဓာတုေဗဒ ပစၥည္းလို႔ ေျပာရမယ့္ဟာ တခုကေတာ့ “ယိစ္” လုိ႔ေခၚတဲ့ တေဆးတမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ယိစ္ကလည္း တကယ္ဆိုရင္ သဘာဝဓာတု ပစၥည္းပါ။ သဘာဝမိႈ တမ်ဳိးပါ။ ၿပီးေတာ့ အလြန္သန္႔ရွင္းတဲ့ သန္႔စင္ထားတဲ့ မိုးေရကို အသံုးျပဳၿပီး ခ်က္ပါတယ္။ ႀကံဳရာေရပုိက္က၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းက၊ ေရတြင္းက ေရေတြနဲ႔ အရက္ကို ခ်က္လုပ္ျခင္း မျပဳပါဘူး။
ျမန္မာျပည္မွာလို ဓာတ္ေျမၾသဇာေတြထဲ့ၿပီး ခ်က္လို႔ကေတာ့ တရားစြဲခံရလို႔ ေပးေလ်ာ္ရတာမ်ားလြန္းလို႔ ကုမၸဏီျပဳတ္ၿပီး ေထာင္ေတာင္က်ပါဦးမယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ အရက္ခ်က္ဖို႔ လုိင္စင္ကလည္း လာဘ္ထိုးလုိက္ရင္ လြယ္လြယ္နဲ႔ ရေနပါတယ္။ အရက္ကို စည္းစနစ္တက် ခ်က္မခ်က္ဆိုတာကို ေစာင့္ၾကည့္တဲ့ စနစ္ဇယား မရိွေတာ့ ခ်က္ခ်င္သလို ခ်က္ေနၾကတာပါ။ အဲသလို အရက္မ်ဳိးေတြကို ေန႔တဓူဝ ေသာက္ေနမွေတာ့ ေရာဂါရၿပီး ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ ေသတာ မဆန္းပါဘူး။ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ မေသေတာင္ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္တန္းေလာက္ ျဖစ္လာရင္ အသည္းကို ထိခုိက္လာတာမ်ားလို႔ သူမ်ားထက္အရင္ သြားရဖို႔ မ်ားပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ အရက္ေတြက အရည္အေသြးလည္း မမွန္၊ အဆိပ္အေတာက္ေတြကလည္း အမ်ားအျပား အရက္ထဲမွာ က်န္ေနေသးေတာ့ အရက္ေသာက္မ်ားရင္ အသက္တိုတာ အမွန္ပါပဲ။ အရက္အေၾကာင္း နည္းနည္းေလာက္ ဇာခ်ဲ႕ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။ စေကာ့တလန္က ထုတ္လုိက္တဲ့ ဝီစကီေတြအေၾကာင္းပါ။ သာမန္ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ေရာင္းခ်တဲ့ ဝီစကီေတြဟာ စက္႐ံုက ထုတ္ၿပီးတာနဲ႔ သစ္သားစည္ႀကီးေတြမွာ ထဲ့ပါတယ္။ ပုလင္းမသြတ္ေသးပါဘူး။ အဲဒီ စည္ႀကီးေတြကို တႏွစ္ေလာက္ ဂိုေဒါင္ထဲမွာ သိမ္းထားပါတယ္။ အရက္ကို ဓာတ္ေျမၾသဇာလို ဓာတုေဗဒပစၥည္း မပါဘဲ သဘာဝအတုိင္း ခ်က္တာေတာင္ အရက္ထဲမွာ လူကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစတဲ့ Toxic လို႔ေခၚတဲ့ အဆိပ္ဓာတ္ေတြ က်န္ရိွေနပါေသးတယ္။ အဲဒါေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ အရက္ကို ဂိုေဒါင္ထဲမွာ သိမ္းထားရပါတယ္။ အဲဒီ အဆိပ္ဓာတ္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အေငြ႔ပ်ံၿပီး ေလထုထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အရက္မွန္သမွ် ေစ်းေပါသည္ျဖစ္ေစ၊ ေစ်းႀကီးသည္ျဖစ္ေစ လူကိုအဆိပ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ဟာ က်န္ေနပါေသးတယ္။ အနည္းဆံုး တႏွစ္ေလာက္ သိမ္းထားရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္မို႔ သစ္သားစည္ႀကီးေတြထဲမွာ ႏွစ္ၾကာၾကာ သိမ္းထားတဲ့ အရက္အမ်ဳိးအစားဟာ အဆိပ္ဓာတ္ေတြ ပိုေလွ်ာ့သြားပါတယ္။ ႏွစ္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် တန္ဖိုးႀကီးလာပါတယ္။ ပုလင္းသြတ္ၿပီးမွ ဆက္သိမ္းထားရင္ အဆိပ္ဓာတ္ေတြဟာ ေလထုထဲကို အေငြ႔ပ်ံၿပီး မတက္ႏုိင္ေတာ့လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ စေကာ့တလန္က ထုတ္လုပ္တဲ့ ဝီစကီေတြမွာ ၁၂ ႏွစ္အထိ ၾကာေအာင္ သစ္သားစည္ႀကီးေတြထဲမွာ သိမ္းထားၿပီးမွ ပုလင္းသြတ္တဲ့ အရက္ေတြက ေစ်းပိုေပးရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါ အမ်ဳိးအစား အေပၚမူတည္ၿပီး ၁၂ ႏွစ္၊ ၁၆ ႏွစ္၊ ၁၈ ႏွစ္၊ ၂ဝ ႏွစ္၊ ၂၅ ႏွစ္ စသျဖင့္ ရိွၾကပါတယ္။
အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္ေတြ ေလ်ာ့ပါးသထက္ ေလ်ာ့ပါးလာလို႔ ေသာက္တဲ့အခါမွာ လူကို ဥပါဒ္ေပးတဲ့ႏႈန္း ေလ်ာ့လာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သက္တမ္းရင့္ အရက္ဆိုၿပီး ေသာက္ခ်င္သလို ေသာက္ေနရင္လည္း အသည္းေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါမျဖစ္ႏုိ္င္ဘူးလို႔ ဆိုလုိတာ မဟုတ္ပါ။ ဝီစကီထက္ အဆိပ္အေတာက္နည္းတဲ့ အရက္က ေဗာ့ဒကာလို႔ ေခၚတဲ့ အရက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုရွား၊ ဖင္လန္၊ ပိုလန္၊ ဆီြဒင္နဲ႔ ဆိုဗီယက္႐ုရွား ခြဲထြက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေရာင္းအားအေပၚ မူတည္ၿပီး လြယ္လြယ္ခ်က္၊ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ေရာင္းၾကလို႔ အခု ႐ုရွားႏုိင္ငံမွာ ေဗာ့ဒကာ အေပါစား ေသာက္ၾကတဲ့သူေတြ အထူးသျဖင့္ ဆင္းရဲတဲ့သူေတြ အသက္ ၅ဝ ေက်ာ္ေက်ာ္မွာ ေသဆံုးတဲ့ႏႈန္း မ်ားလာေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အရက္ေသစာထဲမွာ အဆိပ္အေတာက္ အနည္းဆံုးကေတာ့ ဝုိင္အရက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဝုိင္အရက္ဟာ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ တင္သြင္းတာမို႔ အေရွ႕တုိင္း ႏုိင္ငံေတြမွာ ေစ်းႀကီးပါတယ္။ ဆင္းရဲသူေတြ ဝယ္ယူေသာက္သံုးဖို႔ မတတ္ႏိုင္ၾကပါ။ ဝုိင္အရက္ဟာ အဆိပ္အေတာက္ နည္းတယ္ဆိုေပယ့္ သူ႔ကိုလည္း စိတ္ႀကိဳက္ေသာက္ခ်င္သလို ေသာက္ရင္ေတာ့ လူကို အႏၱရာယ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။
အုပ္ခ်ဳပ္သူ စစ္အစိုးရဟာ ျမန္မာျပည္က အရက္ကုမၸဏီေတြ အရက္ခ်က္စက္႐ံုေတြကို ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အာဏာပုိင္ေတြက ပုိက္ဆံရတိုင္း ဒီအတုိင္း လႊတ္ထားေတာ့ ေနာက္ဆံုးမွာ စားသံုးသူေတြ ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။ စားေသာက္ကုန္ လုပ္ငန္းအားလံုးကို စနစ္တက် ျဖစ္လာေစဖို႔ နည္းနာေတြ၊ ဥပေဒသေတြ ရိွဖို႔ လိုေနပါၿပီ။ တေလာတုန္းကလည္း လက္ဖက္ေတြမွာ ဆိုးေဆးေတြ ပါတယ္ဆိုၿပီး လက္ဖက္တံဆိပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရာင္းခ်ခြင့္ အပိတ္ခံရပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ငပိေတြလည္း ဆိုးေဆးပါတယ္လို႔ ၾကားရျပန္ပါတယ္။
အရက္ကိစၥကိုေတာ့ စစ္အစိုးရက ဘာမွမေျပာဘဲ၊ အေရးမယူဘဲ ရိွေနေသးတယ္ဆိုေတာ့ မဟုတ္မွလြဲေရာ အရက္ကုမၸဏီေတြမွာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြနဲ႔ သူတို႔ေဆြမ်ဳိးေတြ ရွယ္ယာပါထားလို႔ပဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အရက္နဲ႔ ေသခဲ့ရတဲ့ စာေပနဲ႔ အႏုပညာ ေလာကက လူလတ္ပုိင္း အရြယ္ေကာင္းေတြကို ပမာထား ေျပာရတာကေတာ့ ျမင္လြယ္ေအာင္၊ သိသာေအာင္ တင္ျပရတာပါ။ သာမန္လက္လုပ္လက္စားေတြ အရြယ္မတုိင္ခင္မွာ ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔ခ်က္တဲ့၊ စိတ္မခ်ရတဲ့ အရက္ဆိုးေတြကို ေသာက္သံုးၾကလို႔ ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္မွာ တႏွစ္တႏွစ္ ဘယ္ေလာက္ ေသေနရတယ္ဆိုတာ ခန္႔မွန္းၾကည့္လို႔ ရပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ အရက္ေရာင္းခ်ျခင္းဟာ ေတာ္ေတာ္ေလး ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတာေနတာ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ စိတ္ခ်ရၿပီး စနစ္တက်ရိွတဲ့ အရက္ခ်က္လုပ္ျခင္း မဖြံ႔ၿဖိဳးေသးဘူး ဆိုတာကိုလည္း ျမင္ေနရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တဖက္မွာ ၾကည့္လုိက္ျပန္ေတာ့လည္း ဓာတ္ေျမၾသဇာလို ဓာတုေဗဒပစၥည္းေတြကို သံုးၿပီး အျမန္ခ်က္၊ အျမန္ေရာင္းတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ စေကာ့တလန္က ဝီစကီခ်က္သူေတြေတာင္ လုိက္မမီေအာင္ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေနပါတယ္။
(၂၅ ရက္ ဇန္နဝါရီလ၊ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္)
No comments:
Post a Comment